Máy cắt là gì? Phân loại và ưu nhược điểm của từng loại máy cắt?
Hải
Th 4 08/05/2024
Nội dung bài viết
Máy cắt là một trong những khí cụ điện quan trọng nhất trong hệ thống truyền tải điện.
Hãy cùng KVTech tìm hiểu về khái niệm máy cắt trong điện lực và các loại máy cắt, ưu nhược điểm của từng loại máy cắt cũng như cách kéo dài tuổi thọ của máy cắt tại bài viết này !
1. Khái niệm
- Máy cắt là một khí cụ điện cao áp, có chức năng đóng, cắt mạch điện cao áp tại chỗ hoặc từ xa, khi lưới điện đang vận hành hoặc khi gặp sự cố ngắn mạch, quá tải trên đường dây, phụ tải từ đó đảm bảo an toàn cho con người cũng như thiết bị.
- Đặc điểm chung của các loại máy cắt là làm việc tại môi trường có điện áp, dòng điện sự cố lớn, nên khi đóng, cắt mạch điện sẽ sinh ra hồ quang điện mạnh, nếu không có các biện pháp dập tắt hồ quang kịp thời có khả năng gây ra sự cố cháy, nổ điện rất nguy hiểm đếnan toàn tính mạng con người cũng như thiết bị.
Hình 1. Máy cắt không khí ACB của hãng CHNT
2. Phân loại
- Dựa vào môi trường dập tắt hồ quang, máy cắt điện được chia thành 4 loại chính: Máy cắt dầu, máy cắt không khí, máy cắt chân không và máy cắt khí SF6.
2.1. Máy cắt dầu
- Khái niệm: Là loại máy cắt mà hồ quang điện được dập tắt trong môi trường ngập dầu cách điện, được thiết kế để có thể làm việc tại điện áp từ 33kV ~ 765kV, cách điện trong loại máy cắt này có thể bằng dầu (Loại máy cắt ngập dầu toàn bộ) Hoặc bằng cách điện rắn (Loại máy cắt ngập dầu một phần)
- Ưu điểm: Đảm bảo quá trình đóng cắt, dập tắt hồ quang hiệu quả, nhanh chóng, cách điện tốt, làm việc với dải điện áp rộng.
- Nhược điểm: Kích thước máy cắt lớn,công kềnh, khi xảy ra sự có có thể gây cháy, nổ do lượng dầu lớn trong máy.
2.2. Máy cắt không khí
- Khái niệm: Là loại máy cắt sử dụng không khí được nén ở áp suất cao để dập tắt hồ quang. Buồng dập hồ quang thường chế tạo theo nguyên lý khí nén kết hợp với các tấm ngăn bằng thủy tinh hữu cơ, các lá thép xẻ rãnh hình V và các cuộn dây tạo từ trường để kéo dài và dập tắt hồ quang. Sử dụng tại lưới điện hạ áp, dòng cắt nhỏ.
- Ưu điểm: An toàn về sự cố cháy, tác động nhanh, khả năng cắt lớn, độ mòn tiếp điểm ít, giá thành rẻ.
- Nhược điểm: Hệ thống khí nén cồng kềnh, khí nén áp suất cao dễ cây nổ, gây tiếng ồn khi máy cắt xả khí
Hình 2. Sơ đồ nguyên lý máy cắt không khí ACB
2.3. Máy cắt chân không
- Khái niệm: Là loại máy cắt mà hồ quang điện sẽ được dập tắt trong môi trường chân không.
- Ưu điểm: Gọn nhẹ, không tốn kém trong chế tạo và vận hành, tuổi thọ cao, tốc độ cắt nhanh, ít cần bảo trì, giá thành rẻ
- Nhược điểm: Chỉ ứng dụng phù hợp tại điện áp trung áp và hạ áp, dòng cắt nhỏ.
Hình 3. Sơ đồ nguyên lý máy cắt chân không VCB
2.4. Máy cắt khí SF6
- Khái niệm: Là loại máy cắt mà hồ quang điện sẽ được dập tắt bằng khí SF6 - Một loại khí trơ, có tính bền điện, nhiệt cao, được cấu tạo với cơ cấu tiếp điểm gồm tiếp điểm cố định và tiểm điểm di động, khi đóng, cắt điện tiếp điểm di động di chuyển ra xa tiếp điểm cố định, khi đó hồ quang xuất hiên và khí SF6 được nén trong buồng chứa khí sẽ được xả để dập tắt hồ quang trong môi trường khí SF6 nhờ tính chất cách điện tốt của nó (Gấp 2 lần không khí). Máy cắt SF6 có thể hoạt động tại dải điện áp lên đến 33kV ~ 765 kV và là loại máy cắt được sử dụng phổ biến nhất hiện nay với nhiều ưu điểm nổi trội.
- Ưu điểm: Độ bền điện cao, gọn nhẹ, thời gian tác động, dập tắt hồ quang nhanh, an toàn, dải điện áp ứng dụng rộng, không gây tiếng ồn khi vận hành, dòng đóng cắt chịu được lớn.
- Nhược điểm: Chi phí máy cắt cao do khí SF6 có giá thành cao, Khí SF6 khi rò rỉ ra ngoài môi trường có thể gây hiệu ứng nhà kính.
Hình 4. Phát hiện rò rỉ khí SF6 bằng Camera ảnh nhiệt hồng ngoại
Tham khảo một số thiết bị phát hiện rò rỉ khí SF6 tại KVTech:
3. Các biện pháp đảm bảo máy cắt hoạt động an toàn, bền bỉ
- Sử dụng đúng công suất, điện áp định mức của máy cắt
- Bảo trì, kiểm định máy cắt định kì bằng các thiết bị như: Thiết bị thử nghiệm máy cắt, thiết bị chụp sóng máy cắt, thiết bị thí nghiệm dầu cách điện (Với máy cắt dầu)
- Theo dõi nhiệt độ máy cắt bằng camera nhiệt hồng ngoại, giúp phát hiện tình trạng quá tải hoặc tiếp xúc kém, làm sạch, bôi trơn, kiểm tra cách tiếp điểm thường xuyên
Hi vọng với bài viết này, KVTech đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về Máy cắt, ưu nhược điểm của từng loại và những biện pháp đảm bảo tuổi thọ cho Máy cắt ./.
Bạn muốn nhận khuyến mãi đặc biệt? Đăng ký ngay.
